1. هجرت
1.1. هجرت معنوی
1.1.1. پیشنیاز آزادی معنوی:
1.1.1.1. رهایی از قید و بندهای درونی
1.1.2. هدف:
1.1.2.1. حرکت به سوی خداوند
1.1.2.2. رسیدن به آزادی معنوی
1.1.3. مفهوم:
1.1.3.1. ترک گناه، هوای نفس، وابستگیهای مادی و عادات ناپسند
1.2. تعریف هجرت
1.2.1. دو نوع هجرت:
1.2.1.1. هجرت معنوی
1.2.1.2. هجرت فیزیکی
1.2.2. ترک وضعیت نامطلوب به سوی وضعیت مطلوب
1.3. هجرت فیزیکی
1.3.1. نماد:
1.3.1.1. حرکت به سوی آزادی
1.3.1.2. مقاومت در برابر استبداد
1.3.2. مثال تاریخی:
1.3.2.1. هجرت پیامبر اکرم (ص) و یارانشان از مکه به مدینه
1.3.3. هدف:
1.3.3.1. آزادی از ظلم و ستم
1.3.3.2. حفظ ایمان
2. جهاد
2.1. جهاد اصغر (مبارزه با دشمن بیرونی)
2.1.1. شرط ارزش معنوی:
2.1.1.1. نیت خالص و رضای خداوند
2.1.2. مفهوم:
2.1.2.1. مبارزه با ظلم، استبداد و دشمنان خارجی
2.1.3. هدف:
2.1.3.1. حفظ ایمان و ارزشهای انسانی
2.2. تعریف جهاد
2.2.1. دو نوع جهاد:
2.2.1.1. جهاد اصغر (مبارزه با دشمن بیرونی)
2.2.1.2. جهاد اکبر (مبارزه با نفس)
2.2.2. مبارزه مقدس برای رسیدن به آزادی و کمال انسانی
2.3. جهاد اکبر (مبارزه با نفس)
2.3.1. نتیجه:
2.3.1.1. بدون جهاد اکبر، رسیدن به آزادی معنوی ممکن نیست
2.3.2. مفهوم:
2.3.2.1. مبارزه با نفس اماره و خواستههای نفسانی
2.3.3. اهمیت:
2.3.3.1. دشمن درونی (هوای نفس) مانع اصلی رشد و تعالی انسان
2.3.3.2. سختترین و مهمترین جهاد
3. ارتباط هجرت و جهاد با آزادی معنوی
3.1. نتیجه
3.1.1. آزادی معنوی = نتیجه رهایی از قید و بندهای نفسانی و حرکت در مسیر قرب الهی
3.1.2. بدون هجرت و جهاد، رهایی از اسارتهای درونی و بیرونی ممکن نیست
3.2. هجرت
3.2.1. آمادهسازی برای حرکت به سوی کمال
3.2.2. جدا کردن انسان از وابستگیها و موانع بازدارنده
3.3. جهاد
3.3.1. غلبه بر موانع درونی و بیرونی
3.3.2. تقویت انسان در مسیر کمال
4. پیام اصلی فصل
4.1. هدف نهایی
4.1.1. نزدیکی به خداوند
4.1.2. رسیدن به کمال انسانی
4.2. آزادی معنوی
4.2.1. هدف اصلی زندگی انسان
4.2.2. رهایی از اسارتهای درونی و بیرونی
4.3. مسیر حرکت
4.3.1. سپس مبارزه با ظلم بیرونی (جهاد اصغر)
4.3.2. شروع از درون (هجرت درونی و جهاد اکبر)
4.4. هجرت و جهاد
4.4.1. ابزارهای مهم برای رسیدن به آزادی معنوی